Φαντάσου τον εαυτό σου μπροστά στο ράφι ενός σούπερ μάρκετ. Ποικιλία πολύχρωμων υγρών σε πλαστικά μπουκάλια, υπόσχονται βελτιωμένες επιδόσεις στην άσκηση, λιγότερη κούραση αλλά και ταχύτερη επαναφορά μετά την προπόνηση. Η ίδια εικόνα στις σελίδες των eshop, με τους ηλεκτρολύτες να είναι στις 10 δημοφιλέστερες κατηγορίες συμπληρωμάτων διατροφής στην Ελλάδα. Πόσο απέχει όμως η υπόσχεση από την πραγματικότητα; Τα οφέλη στην πράξη είναι αντάξια των προσδοκιών; Μπορούμε όλοι να λάβουμε ηλεκτρολύτες με ασφάλεια; Και αν ναι, ποιο σκεύασμα είναι κατάλληλο για μένα;
Οι ηλεκτρολύτες είναι χημικές ουσίες, οι οποίες διαλυμένες στο νερό, το καθιστούν αγωγό του ηλεκτρισμού (το νερό απουσία ιόντων δεν έχει παρά αμελητέα αγωγιμότητα). Οι κυριότεροι ηλεκτρολύτες είναι το Νάτριο, το Κάλιο, το Μαγνήσιο, το Χλώριο και το Ασβέστιο. Πολλές σωματικές διεργασίες που συμβαίνουν αυτόματα στον οργανισμό μας, ρυθμίζονται με ποικιλία μηχανισμών από ηλεκτρολύτες. Όλοι οι πολυκύτταροι οργανισμοί βασίζονται στην ηλεκτρική ισορροπία, εκατέρωθεν των κυτταρικών τους μεμβρανών. Το μυϊκό και το νευρικό σύστημα προσφέρουν τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της σημασίας των ηλεκτρολυτών.
Οι νεφροί αποτελούν τον κύριο ρυθμιστή της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών στον οργανισμό μας. Όταν υπάρχει περίσσεια, οι νεφροί την απομακρύνουν εξισορροπώντας τα επίπεδα των ηλεκτρολυτών. Επίσης η ισορροπία αυτή εξαρτάται από τη δράση ορμονών. Πιθανές ανισορροπίες συνήθως κλίνουν προς την πλευρά της ανεπάρκειας, όταν η απώλεια ηλεκτρολυτών είναι μεγαλύτερη από την πρόσληψη μέσω της τροφής.
Μία έντονη προπόνηση, μπορεί μέσω του ιδρώτα να ρίξει τα επίπεδα ηλεκτρολυτών του οργανισμού. Συμπτώματα όπως ο πυρετός, η διάρροια και ο εμετός μπορούν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Η απώλεια ηλεκτρολυτών και η αφυδάτωση συνήθως πηγαίνουν χέρι-χέρι, με το αποτέλεσμα να είναι πονοκέφαλοι, κράμπες, σύγχυση και αίσθημα κακουχίας.
Για προπονήσεις διάρκειας μέχρι μία ώρα, σε κανονικές καιρικές συνθήκες, και με χαμηλή ή μέτρια ένταση, το μόνο που χρειάζεσαι συνήθως, είναι νερό. Δύσκολες ή υψηλής διάρκειας προπονήσεις καθιστούν πιο ξεκάθαρο το όφελος της αναπλήρωσης ηλεκτρολυτών. Υψηλότερο όφελος αναμένεται σε ανθρώπους οι οποίοι, ιδιοσυγκρασιακά ιδρώνουν περισσότερο από άλλους, ενώ η υψηλή θερμοκρασία αυξάνει επίσης την εφίδρωση. Οι αθλητές αγωνισμάτων αντοχής μπορούν να επωφεληθούν της ταχείας ενυδάτωσης που προσφέρει ένα υποτονικό σκεύασμα (χαμηλότερη συγκέντρωση διαλυτών συστατικών από το αίμα)
Σκευάσματα ηλεκτρολυτών βοηθούν στην ανάρρωση από διαρροϊκά επεισόδια, ενώ κυκλοφορούν συνδυαστικά σκευάσματα μαζί με προβιοτικά. Το πλεονέκτημα των τελευταίων είναι η ταυτόχρονη διατήρηση της ηλεκτρικής ισορροπίας, αλλά και της χλωρίδας του εντέρου.Τα ίδια σκευάσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση της αφυδάτωσης που προκαλείται από εμετό ή πολυήμερο πυρετό.